Prawidłowe żywienie królika
Poniższe porady dotyczą żywienia zdrowego, dorosłego królika. Są to zasady ogólne, warto jednak pamiętać, że w zależności od wieku, rasy czy stanu zdrowia królika — zalecenia co do jego diety mogą się różnić od poniższych. W doborze odpowiedniej diety uwzględniającej potrzeby Twojego królika najlepiej pomoże lekarz specjalizujący się w leczeniu królików.
Co jedzą króliki?
A tak naprawdę... Co jeść mogą i co powinny ;)
Siano
Siano jest podstawą króliczej diety (cała dieta powinna składać się z niego w 80%), królik powinien mieć do niego nieograniczony dostęp. Jest źródłem niezbędnego włókna i witamin. Dzięki niemu Twój królik ściera zęby, a jego układ pokarmowy pracuje prawidłowo. Pamiętaj, że zęby królicze rosną przez całe życie — jeśli nie zapewnisz mu możliwości ścierania ich na sianie, zęby mogą przerosnąć, sprawiając Twojemu króliczkowi ogromny ból.
Woda
Tak, woda. Z doświadczenia wiemy już, że nie jest to oczywiste dla każdego. Chcemy to podkreślić — nic nie zastąpi królikowi wody — musi mieć do niej nieograniczony dostęp. Warto również zwrócić uwagę na jej czystość. Wszelkie wody mineralne, mineralizowane czy gazowane, a nawet woda przegotowana są szkodliwe dla królika. Również filtry uzdatniające wodę sprawiają, że staje się ona uboga w jony, co również negatywnie wpływa na królika.
Zalecamy dobrej jakości wodę z kranu lub wodę źródlaną ze sklepu. Pamiętaj także o regularnym jej wymienianiu! Zwróć uwagę na to, czy Twój królik pije. Jeśli rzadko, może nie pasuje mu sposób, w jaki musi pić. Większość uszaków nie chce pić z poidła, dlatego też dużo więcej wody znika, gdy znajduje się ona w misce (nie jest to jednak zasada). Jeśli obawiasz się rozlania wody, kup ciężką ceramiczną miskę lub taką, którą można przykręcić do klatki czy kojca.
Zioła, zielenina, gałązki
Zarówno świeże, jak i suszone są źródłem wielu składników odżywczych. Gałązki i korzonki, poza tym, że ścierają zęby, są także zdrowym smakołykiem. Dietę można uzupełnić warzywami czy granulatem, ale trzeba pamiętać, że są one raczej dodatkiem do króliczej diety.
Jakie zioła?
Warto zaznaczyć, że królik w swoim naturalnym środowisku zjada do kilkunastu różnych rodzajów ziół dziennie. Dieta królika powinna być więc urozmaicona w zróżnicowane zioła, płatki kwiatów oraz korzonki. Każde z nich ma inne właściwości i w różnoraki sposób wpływa na organizm zajęczaków. Zawierają różnego rodzaju witaminy i mikroelementy, które mają różne funkcje, dlatego zbyt uboga dieta może prowadzić do różnych chorób. Przedawkowanie również jest niebezpieczne z tego względu, że zioła mają silne właściwości działania. Warto więc upewnić się, jakie działanie mają podawane przez nas rośliny i dostosować ilość i częstotliwość podawania do potrzeb królika.
Przykładowe zioła, które możemy podawać codziennie to:
- babka lancetowata,
- babka szerokolistna,
- tymotka łąkowa,
- mniszek lekarski,
- pięciornik gęsi,
- liście malin,
- liście brzozy,
- melisa,
- podagrycznik,
- gwiazdnica pospolita,
- chaber bławatek.
Zioła, które możemy podawać w mniejszych ilościach lub rzadziej to:
- pokrzywa,
- stokrotka,
- jeżówka (ECHINACEA),
- nagietek,
- skrzyp polny,
- liście porzeczki,
- liście borówki (czernicy),
- ziele kukurydzy,
- krwawnik,
- płatki słonecznika,
- liście truskawek,
- płatki róży (nie z kwiaciarni),
- mięta,
- bazylia,
- liście gruszy.
Do tego warto również włączyć jako dodatek korzeń mniszka lekarskiego, korzeń cykorii, topinambur, lucernę.
Zioła należy podawać w mieszankach i naprzemiennie te, które powinny być podawane rzadziej.
Jakie warzywa i zielenina?
Uwaga! Bardzo ważne jest, by warzywa nie zdominowały diety królika! Wbrew stereotypom, korzeń marchewki nie jest podstawowym pożywieniem królika — jest nim wspomniane już wyżej siano. Owszem, królik bardzo lubi wszelkie smakołyki. Warzywa z pewnością będą mu smakowały bardziej niż sianko, jednak musimy pamiętać, że królicza dieta złożona w większości z warzyw będzie prowadziła do otyłości i przerostu zębów, co będzie bardzo dużym dyskomfortem dla królika. Warto zadbać, by warzywa nie wypełniały więcej niż 15% diety królika. To oznacza, że nie podajemy całego warzywa na raz, a jedynie jego kawałek — ilość zależy od królika i jego potrzeb. Przykładowo, królik miniaturowy powinien dostawać znacznie mniej warzyw, niż hodowlany ;) W określeniu właściwych ilości pomoże Ci sprawdzony króliczy weterynarz lub najbliższy oddział Stowarzyszenia Pomocy Królikom :)
Warzywa możemy królikowi pokroić, warto jednak zwrócić uwagę, by nie były one pokrojone zbyt drobno, gdyż królik może się wtedy nimi zakrztusić.
Przykładowe warzywa, jakie można podawać królikowi to:
- korzeń marchewki,
- papryka,
- korzeń pietruszki,
- korzeń selera,
- burak.
Do zieleniny można zaliczyć np. cykorię zieloną lub sałatę rzymską mini. Okazjonalnie możemy podawać je z warzywami. Ilość i częstotliwość podawania również konsultujemy ze specjalistą.
Owoce w diecie królika
To nie przypadek, że owoce znajdują się na samym końcu naszej listy. Jak najbardziej możemy królikowi owoce podawać, jednak powinny być one traktowane jak przysmak, bez którego można się obejść. Owoce nie muszą być podawane codziennie. Jak w przypadku warzyw — nie podajemy całego owocu a jedynie kawałek, którego wielkość pomoże ustalić dobry króliczy weterynarz lub wolontariusz Stowarzyszenia Pomocy Królikom :)
Do przykładowych owoców, jakie można podawać królikowi zaliczyczamy:
- jabłko,
- gruszkę,
- banana (na punkcie którego większość króli szaleje!).
Dodatki do diety
Z naturalnych przysmaków, które należy traktować jako formę nagrody, możemy podać suszone warzywa oraz w mniejszej ilości suszone lub liofilizowane owoce. Warto się upewnić, że ich skład to 100% owocu bez takich dodatków jak cukier, olej, siarczany, sól czy inne przyprawy.
Gałązki można podawać codziennie (najlepiej wierzba, brzoza, jabłoń, grusza) - zajmą one królika, pomogą w ścieraniu ząbków a może też oszczędzą nasze meble :).
Znaną praktyką szczególnie w okresie linienia jest podawanie królikowi siemienia lnianego jako działanie profilaktyczne przeciw zakłaczeniu. W doborze właściwej ilości i częstotliwości dla Twojego królika pomoże jeden z naszych polecanych lekarzy weterynarii specjalizujących się w leczeniu królików. Może on również zalecić wprowadzenie do diety ostropestu, który wspomaga pracę wątroby.
Dodatkowo można podawać również granulat, trzeba jednak zwrócić uwagę na to, żeby był on bezzbożowy, a jego skład nie zawierał żadnego z zakazanych składników (patrz niżej). Granulatu nie zostawiamy także non stop w misce — podajemy go niewiele, po kilka pałeczek dziennie. Warto też pamiętać, że nie jest on niezbędny w króliczej diecie — najlepiej zastąpić go jak największą różnorodnością ziół, które w zupełności zaspokoją zapotrzebowanie królików.
Wszystkie powyższe informacje to ogólniki, które pomogą Ci jakoś zacząć przygodę z królikiem. Musisz jednak pamiętać, że królicze potrzeby, tak jak u ludzi, będą się zmieniać z wiekiem. Młody królik będzie potrzebował diety, która pozwoli mu nabierać sił i rosnąć. Zdarzają się króliki, które nie tolerują niektórych z polecanych warzyw/owoców. Twoja obserwacja zachowań królika i współpraca z wykwalifikowanym lekarzem weterynarii jest na wagę złota i z pewnością pomoże Twojemu królikowi przeżyć wiele szczęśliwych lat!
Czego królikowi nie wolno jeść
Niestety, lwia część produktów sprzedawanych w sklepach zoologicznych jako dedykowanych dla królików, jest bardzo szkodliwa, a ich podawanie może doprowadzić do poważnych problemów ze zdrowiem, a w konsekwencji i do śmierci królika. Często podajemy też rzeczy, które wujek czy dziadek podawali swoim królikom na wsi (chyba nie trzeba nikogo przekonywać do tego, że takie zwierzaki nie były okazami zdrowia i nie takie było ich przeznaczenie). Do wyżej wymienionych grup należą takie produkty, jak:
- pieczywo,
- kolby, dropsy, rożki i inne produkty zbożowe,
- lizawki solne,
- wapienka “do ścierania ząbków",
- kolorowe karmy i mieszanki ze zbożami,
- ziarna zbóż,
- słodycze, czekolada, paluszki, chipsy i inne “ludzkie” i przetworzone jedzenie,
- trociny,
- kwiaty domowe (w większości są mocno toksyczne),
- ziemniaki,
- rośliny z rodziny cebulowatych — szczypiorek, por, cebula, czosnek,
- orzechy,
- kapusta,
- sałata lodowa i masłowa,
- witaminy, zakwaszacze sprzedawanych jako dodatek do jedzenia lub wody.
Jeśli masz jakieś pytania lub uwagi do powyższego tekstu skontaktuj się z nami!